Glas Srpske
Svjetlana Tadić
26.04.2014
Obnovljena je politika o preispitivanju odgovornosti za Veliki rat kakva se vodila u međuratnoj Nemačkoj, posebno 1930-ih, a s ciljem da se, prikrivanjem ili falsifikovanjem dokumenata kao i tendencioznim tumačenjima, teret odgovornosti u celosti prenese na Srbiju i Rusiju.
Rekao je to u intervjuu "Glasu Srpske" direktor Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) Dušan T. Bataković.
- U Rusiji danas ne brinu mnogo o tome. Za Srbiju i Srbe uopšte, oklevetane i omalovažavane, to je, međutim, pitanje na koje semora odgovoriti argumentima i činjenicama, jer se pravi nekakva lažna analogija između Srbije kralja Petra i Miloševićeve Srbije, između Sarajeva 1914. i onog što se desilo u Srebrenici na kraju prošlog stoleća. To su argumenti kojima će se uskoro, najavljuju eksperti, krenuti i u nove pokušaje ukidanja Republike Srpske - rekao je Bataković.
![]()
* GLAS: Evropski istoričari već godinama promovišu tezu da odgovornost za Prvi svjetski rat nose Srbija i Rusija. Zašto se tek sada o ovome aktivnije govori i kako spriječiti reviziju istorije?
BATAKOVIĆ: Poslednjih decenija objavljeno je više stotina obimnih knjiga i na hiljade članaka, a učenici legendarnog Frica Fišera - nemačkog istoričara koji je 1960-ih lansirao s ubedljivim argumentima tezu da je Nemačka, s Austrougarskom, glavni krivac za izbijanje rata - danas vodeći evropski stručnjaci, koji će učestvovati na skupu u Beogradu, upozorili su me da je revizija uveliko u toku i da je njen smisao da se odgovornost sa Nemačke, koja vodi glavnu reč u savremenoj Evropi, prenese na Srbiju i Rusiju. Time je obnovljena politika o preispitivanju odgovornosti za Veliki rat kakva se vodila u međuratnoj Nemačkoj, posebno 1930-ih, a s ciljem da se, prikrivanjem ili falsifikovanjem dokumenata kao i tendencioznim tumačenjima, teret odgovornosti u celosti prenese na Srbiju i Rusiju. U Rusiji danas ne brinu mnogo o tome, postoji jedna neusaglašenost oko tumačenja poslednjih godina carističke epohe, pa mnogi tamošnji stručnjaci samo rezignirano odmahuju rukom na lavinu optužbi u savremenoj zapadnoj istoriografiji. Za Srbiju i Srbe uopšte, oklevetane i omalovažavane, to je, međutim, pitanje na koje se mora odgovoriti argumentima i činjenicama, jer se pravi nekakva lažna analogija između Srbije kralja Petra i Miloševićeve Srbije, između Sarajeva 1914. i onog što se desilo u Srebrenici na kraju prošlog stoleća. To su argumenti kojima će se uskoro, najavljuju eksperti, krenuti i u nove pokušaje ukidanja Republike Srpske. Ništa se ne dešava slučajno, a kod nas se često od lokalnih sporenja ne vidi jedna šira slika. Uz sva naša kašnjenja, mislim da ćemo ovoga puta izaći s ubedljivom argumentacijom u vezi sa uzrocima Prvog svetskog rata, uloge "Mlade Bosne" i "Crne ruke" pre svega. Stoga je od velikog značaja da zbornici radova sa naučnih skupova iz Beograda i Banjaluke budu objavljeni na stranim jezicima, kako bismo ravnopravnije učestvovali u međunarodnim debatama gde će Srbija biti redovno obeležavana kao dežurni krivac. A rasprave će trajati bar još sledećih pet godina s posledicama koje će se, u školskim udžbenicima širom sveta, potom osećati decenijama. Stoga je od odsudne važnosti da se ovo pitanje, uz podrazumevajuću naučnu objektivnost, tretira šire, ne samo kao domaća naučna rasprava nego kao svetska tema od najvećeg državnog i nacionalnog interesa.
Biografija
Dušan T. Bataković je srpski istoričar i diplomata. Studije istorije završio je na Filozofskom fakultetu u Beogradu, a doktorske studije na Sorboni u Parizu. U Istorijskom institutu radio je od 1983. do 1992. godine, kada prelazi u Balkanološki institut SANU. Poslije mandata ambasadora u Grčkoj (2001 - 2005), Bataković je u julu 2005. imenovan za savjetnika predsjednika Srbije, a u oktobru iste godine za direktora Balkanološkog instituta. Zamjenik direktora ovog instituta postaje 2008, dok je bio i predsjednik srpskog komiteta Međunarodne asocijacije za proučavanje jugoistočne Evrope. Za ambasadora Srbije u Kanadi imenovan je 2007, a 2009. za ambasadora u Francuskoj. Bio je i šef delegacije Srbije pri Međunarodnom sudu pravde u Hagu (2009 - 2011). Objavio je i priredio veći broj knjiga i naučnih radova, a njegova sinteza o prošlosti jugoslovenskog prostora na spisku je literature na studijama u Francuskoj i na frankofonskim univerzitetima u Švajcarskoj, Belgiji i Kanadi. Za člana Svjetske akademije umjetnosti i nauke izabran je 2010, a 2013. ponovo je izabran za direktora Balkanološkog instituta.
http://www.glassrpske.com/plus/intervju/Dusan-T-Batakovic-Krenuce-nova-ofanziva-za-ukidanje-Srpske/lat/152335.html
*****
If you would like to get in touch with me, Aleksandra, please feel free to contact me at heroesofserbia@yahoo.com
*****
Svjetlana Tadić
26.04.2014
Obnovljena je politika o preispitivanju odgovornosti za Veliki rat kakva se vodila u međuratnoj Nemačkoj, posebno 1930-ih, a s ciljem da se, prikrivanjem ili falsifikovanjem dokumenata kao i tendencioznim tumačenjima, teret odgovornosti u celosti prenese na Srbiju i Rusiju.
Rekao je to u intervjuu "Glasu Srpske" direktor Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) Dušan T. Bataković.
- U Rusiji danas ne brinu mnogo o tome. Za Srbiju i Srbe uopšte, oklevetane i omalovažavane, to je, međutim, pitanje na koje se
Dušan T. Bataković
* GLAS: SANU će ove godine biti organizator međunarodnog skupa o Prvom svjetskom ratu na kojem će naučno i činjenično biti dat odgovor na pokušaj revizije i falsifikovanja istorije. Kako ispuniti taj zadatak?
BATAKOVIĆ: Mi smo se u SANU dobro pripremili za ovaj težak zadatak. Naučni skup, čija je priprema okončana, okupiće veliki broj uglednih istoričara iz zemlje i sveta, a posebnu vrednost imaće učešće desetine velikih svetskih istoričara iz Pariza, Oksforda, Beča, Moskve i drugih naučnih centara. Pozvani su svi oni koji imaju zapažene i vredne naučne rezultate, a koji nisu politički obojeni niti podležu političkim zahtevima za reviziju. Mi ćemo zbornik sa skupa u SANU, pod predsedništvom akademika Dragoljuba Živojinovića, objaviti u dve varijante, na srpskom i na engleskom jeziku i poslati u svet jasnu poruku o suštinskim sadržajima julske krize 1914. i navodnoj odgovornosti Srbije za Prvi svetski rat. Grupa naših istoričara srednje generacije iz Srbije, Republike Srpske i Crne Gore treba da ponese glavni teret skupa, s novim tumačenjima i svežim uvidima u sva sporna pitanja.
Odgovarajući na učestale revizionističke teze, u međuvremenu sam na više međunarodnih skupova lansirao nekoliko novih postulata: da je u okupiranoj BiH bila uspostavljena klasična kolonijalna uprava, na samo 600 kilometara od Beča i to na trusnom tlu jugoistočne Evrope, neprihvatljiva na početku 20. veka, posebno za nove generacije bosanskih Srba, školovane na evropskim vrednostima i često na evropskim univerzitetima. Tretirati BiH kao da je neka afrička kolonija poput Konga, Togoa ili Nigera, gde vam se nasilno menjaju jezik, pismo i nacionalni identitet, bilo je jednostavno neprihvatljivo za Srbe, koji su od okupacije 1878. do 1914. bili relativna većina stanovništva u BiH. Uprkos feudalnom sistemu koji je Austrougarska očuvala, upravo su Srbi, poslovno i politički najpreduzimljiviji sloj stanovništva, bili nosioci napretka i branioci slobodoumnih načela. U tom smislu, Gavrilo Princip bio je preteča savremenih slobodara, istaknuti prvoborac antikolonijalne borbe za ljudska, građanska i kolektivna prava. Ubistvom Franca Ferdinanda nije došlo ni do kakvog ozbiljnog poremećaja u Evropi: bio je ugrožen samo "prestiž" Dvojne monarhije. Car Franja Josif bio je živ, a četrdesetak nadvojvoda stajalo je u redu za nasleđe prestola. Rat, koji je pripreman decenijama, a čiji su uzroci vezani za imperijalističke interese Nemačke, Vilhelma II i Austrougarske na prostoru od Berlina do Bagdada, kao i podela kolonijalnih poseda, nije mogao da izbije samo zbog tek jednog u dugoj seriji političkih ubistava u Evropi.
* GLAS: Koliko je značajno da Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske (ANURS) i SANU zajednički učestvuju u organizaciji ovog skupa?
BATAKOVIĆ: U Sarajevu je pod pokroviteljstvom Francuske pripreman jedan širi evropski skup, čije su održavanje osujetili lokalni bošnjački istoričari uz sadejstvo određenih austrijskih i nemačkih institucija. Jedan austrijski kolega rekao mi je u poverenju da se ne može dozvoliti da se skupovi o austrougarskoj vladavini u BiH održavaju bez aktivnog učešća austro-nemačkih institucija, na prostoru koji je i dalje u njihovom neposrednom dvorištu. Istorijskog nasleđa teško se odriču i velike sile i njihove saveznice u prostorima koji su im geopolitički prioritetni. Otuda će taj skup biti prevashodno sabor istoričara država poraženih u Velikom ratu, uz simbolično učešće relevantnih eksperata. Stoga je važno da osim beogradskog, i banjalučki skup o Velikom ratu bude na visokom naučnom nivou, praćen publikacijama na svetskim jezicima.
* GLAS: Evropski istoričari već godinama promovišu tezu da odgovornost za Prvi svjetski rat nose Srbija i Rusija. Zašto se tek sada o ovome aktivnije govori i kako spriječiti reviziju istorije?
BATAKOVIĆ: Poslednjih decenija objavljeno je više stotina obimnih knjiga i na hiljade članaka, a učenici legendarnog Frica Fišera - nemačkog istoričara koji je 1960-ih lansirao s ubedljivim argumentima tezu da je Nemačka, s Austrougarskom, glavni krivac za izbijanje rata - danas vodeći evropski stručnjaci, koji će učestvovati na skupu u Beogradu, upozorili su me da je revizija uveliko u toku i da je njen smisao da se odgovornost sa Nemačke, koja vodi glavnu reč u savremenoj Evropi, prenese na Srbiju i Rusiju. Time je obnovljena politika o preispitivanju odgovornosti za Veliki rat kakva se vodila u međuratnoj Nemačkoj, posebno 1930-ih, a s ciljem da se, prikrivanjem ili falsifikovanjem dokumenata kao i tendencioznim tumačenjima, teret odgovornosti u celosti prenese na Srbiju i Rusiju. U Rusiji danas ne brinu mnogo o tome, postoji jedna neusaglašenost oko tumačenja poslednjih godina carističke epohe, pa mnogi tamošnji stručnjaci samo rezignirano odmahuju rukom na lavinu optužbi u savremenoj zapadnoj istoriografiji. Za Srbiju i Srbe uopšte, oklevetane i omalovažavane, to je, međutim, pitanje na koje se mora odgovoriti argumentima i činjenicama, jer se pravi nekakva lažna analogija između Srbije kralja Petra i Miloševićeve Srbije, između Sarajeva 1914. i onog što se desilo u Srebrenici na kraju prošlog stoleća. To su argumenti kojima će se uskoro, najavljuju eksperti, krenuti i u nove pokušaje ukidanja Republike Srpske. Ništa se ne dešava slučajno, a kod nas se često od lokalnih sporenja ne vidi jedna šira slika. Uz sva naša kašnjenja, mislim da ćemo ovoga puta izaći s ubedljivom argumentacijom u vezi sa uzrocima Prvog svetskog rata, uloge "Mlade Bosne" i "Crne ruke" pre svega. Stoga je od velikog značaja da zbornici radova sa naučnih skupova iz Beograda i Banjaluke budu objavljeni na stranim jezicima, kako bismo ravnopravnije učestvovali u međunarodnim debatama gde će Srbija biti redovno obeležavana kao dežurni krivac. A rasprave će trajati bar još sledećih pet godina s posledicama koje će se, u školskim udžbenicima širom sveta, potom osećati decenijama. Stoga je od odsudne važnosti da se ovo pitanje, uz podrazumevajuću naučnu objektivnost, tretira šire, ne samo kao domaća naučna rasprava nego kao svetska tema od najvećeg državnog i nacionalnog interesa.
Biografija
Dušan T. Bataković je srpski istoričar i diplomata. Studije istorije završio je na Filozofskom fakultetu u Beogradu, a doktorske studije na Sorboni u Parizu. U Istorijskom institutu radio je od 1983. do 1992. godine, kada prelazi u Balkanološki institut SANU. Poslije mandata ambasadora u Grčkoj (2001 - 2005), Bataković je u julu 2005. imenovan za savjetnika predsjednika Srbije, a u oktobru iste godine za direktora Balkanološkog instituta. Zamjenik direktora ovog instituta postaje 2008, dok je bio i predsjednik srpskog komiteta Međunarodne asocijacije za proučavanje jugoistočne Evrope. Za ambasadora Srbije u Kanadi imenovan je 2007, a 2009. za ambasadora u Francuskoj. Bio je i šef delegacije Srbije pri Međunarodnom sudu pravde u Hagu (2009 - 2011). Objavio je i priredio veći broj knjiga i naučnih radova, a njegova sinteza o prošlosti jugoslovenskog prostora na spisku je literature na studijama u Francuskoj i na frankofonskim univerzitetima u Švajcarskoj, Belgiji i Kanadi. Za člana Svjetske akademije umjetnosti i nauke izabran je 2010, a 2013. ponovo je izabran za direktora Balkanološkog instituta.
http://www.glassrpske.com/plus/intervju/Dusan-T-Batakovic-Krenuce-nova-ofanziva-za-ukidanje-Srpske/lat/152335.html
*****
If you would like to get in touch with me, Aleksandra, please feel free to contact me at heroesofserbia@yahoo.com
*****